Dochter zag vanmorgen in de trein naar Den Haag een slapende reiziger reclame maken voor HX. Ook daar al.

Nooit geweten dat haat, rancune zo diep kan zitten als wat ik nu weer moet lezen in de columns van Martin Bosman (PVV), gelukkig maar een keer in de drie weken. Wat ontzettend vervelend als je in je eigen krant al die akelige verwijten van hem tegen moet komen. Ben bijna in staat om een ingezonden brief te schrijven maar dat zijn zeurders, om het abonnement op te zeggen maar dan speel je hem ook alleen maar in de kaart.
Het doet ontzettend pijn, ieder woord, iedere maatregel, iedere uitspraak, elke keer weer. Dat zal ook de bedoeling zijn, dat hebben we verdiend.

Was vandaag op een bijeenkomst in het BIM huis (muziektheater aan het IJ) georganiseerd vanuit de Erfgoedopleiding.
Goed om zoiets eens politiek correct te analyseren. Het was een bijeenkomst van:

intellectuelen: dat is pvv-fout; ze zijn bovendien van het heel erge soort: tenminste 25% kunstgeschiedenis of cultuurgeschiedenis, grrr.
publiek: pvv-goed, ik heb geen herkenbare allochtoon en in ieder geval geen hoofddoekje gezien.
locatie: pvv-fout, want is gesubsidieerd en is kunst; maar ook pvv-goed, want het verhuurt de faciliteiten, dus extra commercieel inkomen.
over erfgoed:hartstikke pvv-goed, want dat gaat over onze identiteit, onze blanke ras en voorvaderen en is goed voor de economie.
organisatie VU: hartstikke pvv-goed, daar zitten de echte, graag mee-regerende Christenen.
geen entree: pvv-fout.
inheemse hapjes (bitterballen, kaasdingetjes): pvv-goed.

En dat op de dag dat mijn vader 100 jaar geleden is geboren. Hij zou zich in zijn graf omdraaien.

Het zijn intensieve dagen. Slechte berichten, heel goede berichten, het wisselt mekaar af alsof het het leven is. Het is het leven. Sinterklaas.
Ook nog veel losse projecten afmaken, Kerst hijgt me al in de nek.
Ook leidt de kou me af, maar brengt de studie weer rust en – dat is natuurlijk onzin – warmte.
Het leven is zoveel rustiger als je je alleen druk maakt om zaken waar je iets mee kunt of moet. Waarom een mening overal over hebben? Standpunt NL, wat een onzin. Als je niet met de trein reist, dan hoef je over de NS niet druk te maken; als je geen klantenservice nodig hebt, laat dan de call centra maar hun gang gaan.
Maar klopt dat? Je bent toch ook verantwoordelijk, je bent toch solidair, je kunt toch niet geen mening hebben?

Erfgoed is gespaard gebleven bij de bezuinigingen - evenals de subsidie voor de circus, een vreemde combinatie – omdat erfgoed gewaardeerd wordt door de mensen, omdat het aansluit bij de behoefte aan identiteit, voor velen gelijk aan geborgenheid.

Erfgoed op de kaart houden is Belvedere, het pas afgelopen erfgoedprogramma, dan toch gelukt. Of men blij is met het resultaat? Het programma heeft het klaargekregen om een voet tussen de deur te krijgen bij ruimtelijke ordening. Blijkbaar is dat zo succesvol geweest dat de regionale iconen zoals Zaanse huisjes, het Brabantse dorphuis en het ditto dorp en de jaren-dertig wijk moeiteloos zijn overgenomen in de nieuwe stads- en dorpsontwikkeling. Daarbij is wel een zekere versimpeling, verschraling, Mac-Donald-isering opgetreden.

Er is dus een mooie uitdaging om, nu erfgoed het goed doet, daar meer mee te doen dan het voor ‘ons soort mensen’ te claimen en het alleen om het effect te verwerken. Dat heeft het voorgeslacht niet verdiend.

Was bij de afsluiting van de regioverkenningen van Gelderland. Hoe ziet de regio eruit in 2040. Een grijze-pakken bijeenkomst in het Gelredome. Gelukkig hield Bas Haring daar een inleiding.
Als filosoof gaf hij een stuk of wat simpele maar ware reflecties.

Bij studies die zover vooruitkijken, tot 2040, wordt nooit rekening gehouden met rampen. Alles wordt lineair doorgezet. Gegarandeerd gaan we in de komende 30 jaar nog wel een ramp of wat meemaken.
Trends hebben (ook daarom) geen zin. Het is beter uit te gaan van algemene geldigheden zoals: mensen zoeken elkaar op, met Sinterklaas begint de spits vroeg.
De essentie van duurzaamheid is dat we de toekomstige generaties alles gunnen wat wij nu aan goeds hebben, zoals brandstoffen, een schoon milieu. Maar de toekomstige generaties kunnen over andere waardevolle zaken beschikken dan wij nu. Die gunnen ze ons ook niet. Waarom dus niet opmaken wat er nu is.

Ik reis de laatste weken weer meer met de trein, ik ben een tevreden gebruiken van de OV-chipkaart-op-naam-met-automatisch-saldo-opladen. Dan heb je soms ook tijd om te reflecteren op wat je ziet en doet. Zoals.

Als een trein aankomt, loopt iedereen met de richting van de trein mee. Is de kans op een zitplaats dan groter?
Ik probeer altijd te zien wat de ander naast me aan het lezen of schrijven is. Is dat nieuwsgierigheid, interesse, leergierigheid, verveling, het onverwachte? Of gewoon niet netjes.

Vandaag op 30-10 om 10 uur vond de opening plaats van het 30ste klompenpad in Nederland, het Tuylermarkpad in Terwolde. Voor het dorp is het het eerste pad. Dat is veel belangrijker. Eindelijk kunnen we binnendoor van Terwolde naar Deventer lopen. Niet dat ik het vaak doe maar het kan.

Het was een lange bevalling om het pad tot stand te brengen. Nauwelijks anders dan elders. Men moest doorzetten. Na de opening een optredentje van circus Klomp. Er was meer publiek bij en ze stonden rechtop. Maar acrobaten kunnen alles, vandaar.

Klantenservice organisaties zijn dankbare afdelingen om op af te geven. Niet altijd terecht.
Ik had laatst de KPN servicedesk nodig en na twee keuzemenu's werd ik geholpen door een vriendelijke mevrouw die me, omdat het een technisch iets was, doorverbond. Moest even wachten en op dat moment loste het probleem (geen internet) zichzelf op. Dus ik legde maar op! Even later word ik teruggebeld door de technische afdeling. Ik stamelde zo iets van ‘de verbinding viel weg’ maar zei ook nog snel dat het probleem al opgelost was. De meneer aan de andere kant had groot gelijk toen hij sneerde: ‘U geloofde blijkbaar niet dat we u goed zouden kunnen helpen, dus u verbrak de lijn maar’. Niet netjes van mij. Voorlopig maar even mijn mond houden over dienstverlening.

Zeker als Rutte cs hun zin krijgen zal het bij de overheid met de dienstverlening niet beter worden. Ambtenaren, afschaffen en opdoeken. Ik zou als ambtenaar me wel vernederd voelen. Ben je al die tijd al overbodig geweest.

Deze dagen druk met de Identiteitsfabriek IJsselvallei. Gisteren twee goede bijeenkomsten in Zutphen en Zwolle geleid om te kijken wat men ervan vindt. Discussies over vragen als moet zoiets wel een fabriek (massaproductie, gebouw) zijn, of kan het niet beter iets mobiels zijn, een boot op de IJssel. Of de IJsselvallei wel een gebied is waar mensen iets mee hebben; waarschijnlijk wel met de IJssel. Wat het moet opleveren? In ieder geval meer dan het koesteren van de identiteit, de geschiedenis. Dan speel je alleen maar populisme in de kaart.

Hoe wel? Een voorbeeld is het project van de BV Limburg dat bij een tentoonstelling ‘the house of wonders’, de onderbroekjes van 'n Sjefke of Camielke in zacht fluwelen kistjes tentoonstelt; op het Vrijthof, de meest sacrale plek die Limburg heeft. Ze verbeelden ook een identiteit van Limburg. De eigen identiteit moet je ook ter discussie durven stellen.

Nu het het CDA de godsdienstvrijheid heeft opgegeven en het populisme het ook in Nederland lijkt te gaat halen, is er maar één oplossing, ervoor zorgen dat je zelf een beter verhaal hebt. Want er is de laatste jaren nauwelijks een weerwoord en alleen maar ‘ik-heb-gelijk’ gekomen van de andere kant. Dus uitzoeken – in mijn geval - hoe je met identiteit moet omgaan, wat kunst kan en moet betekenen, wat hedonisme is, hoe je bewoners kunt betrekken en kunt overhalen om iets verder te kijken dan de directe woonomgeving. Aan het werk dus.

Was op een bijzondere bijeenkomst in Nijbroek vanmiddag. Een ex-veearts, nu politieagent in Brussel hield een inleiding over cultuur en agressie. Hij kon het weten want hij werkte in de wijken in de buurt van Anderlecht, een no-go area. In zijn beeldend referaat liet hij aan de hand van gedrag van dieren (vissen in een aquarium en eenden), met citaten van Lorenz, zien dat ‘agressie’ onze basishouding is en dat die alleen door opvoeding, geloof en het rechtssysteem in de hand is te houden. Iedere cultuur reguleert dat op een andere manier, maar hier geldt de onze. Multi-culturaliteit is dus per definitie onmogelijk want dan weet niemand meer waar zich aan te houden.
De voordracht was bijzonder, de boodschap de moeite van een verdere discussie waard. Wie weet.

Vrijdag een excursie in Hilversum als opening van de Masteropleiding Erfgoedstudie waar ik nu echt aan ben begonnen. Ik merk bij dergelijke gelegenheden dat ik wel wat weet. Toch ga ik nog studeren. Want ik wil het ook nog begrijpen. Over wat identiteit met gebiedsontwikkeling te maken heeft, over wat het verschil is tussen erfgoed en nostalgie, tussen kwaliteit en economie, en vooral hoe je er mee om moet gaan. Hoe kom je aan een grotere betrokkenheid van mensen zonder dat het verwordt tot gelijkvormigheid en dat wat we al kennen?

Zaterdag en zondag twee dagen Ruhrgebied, met als hoogtepunt de opvoering van de 8ste van Mahler, de symfonie der Tausend door 1100 koorleden en 150 musici in de krachtcentrale Duisburg Nord. Indrukwekkend. Eerder een paar bijzondere musea bezocht en plekken die het het bezoeken van het Ruhrgebied al jaren de moeite waard maken. Overnacht in een gekleurde flat in Dortmund waar Nederland iets van haar bijzondere design toont.

Hoe kunnen mensen moeite hebben met kunst. Het blijkt telkens net iets extra’s te zijn, niet alleen voor linke mensen.

Vandaag is er een protestmars in Washington, georganiseerd door Glen Beck, een van de meest pathetische radiopresentatoren in Amerika. Hij huilt vaak, aandoenlijk om te zien. Ook om de samenzweringstheorieën te horen die hij er dagelijks op los laat. Restoring Honor heet de bijeenkomst. Het zijn allemaal Tea Party -ers die daar zijn verzameld, nota bene op de 47-ste herdenkingsdag van Martin Luther King die op die plek zijn ‘I have a dream’ speech hield. Wat een ontheiliging. Nu zijn het allemaal ‘witten’ die er staan, die anti-regering zijn, anti-Obama, heel christelijk, anti-immigrant. Palin spreekt ze ook toe, die past daar precies bij. De Tea Party beweging gaat steeds meer een nachtmerrie voor het rechtse establishment van de Republikeinen worden.

De overeenkomst met de PVV hier is opvallend. Daarom mag W. straks ook speechen in NY. Als je het voortaan over demoniseren hebt dan moet je naar die bijeenkomst op 11 september kijken; die zal wel Demonising Islam gaan heten.

Overweeg om niet meer te willen weten hoe de markt van kabelaanbieders, digitaal en analoog, werkt. Of van telefoonbundels en internetpakketten, van energie en stroomaanbieders, van financiële producten, van ziektekostenverzekeringen of van bijvoorbeeld ‘wegenwachten’. De concurrentie op de markt van informatie, energie, verzekeringen en nog veel meer dienstverlening is zo toegenomen dat er steeds verfijndere en nieuwe producten en productcombinaties verschijnen. Het vraagt telkens weer nieuwe studie om te zien wat wel of niet interessant is.
Ik las net dat de OPTA de beslissing om concurrentie op de kabel om een analoog aanbod mogelijk te maken, had teruggedraaid. De beslissing van een half jaar geleden was verkeerd geweest. Waarom? Geen idee. Ik ben doorgaans best wel slim maar ik begreep er helemaal niets meer van.
Zolang als ik het grootste deel van mijn internet, telefoon, Mac, huis, leven in het algemeen onder de knie heb ben ik tevreden. Het zal vast sneller, efficiënter, verantwoorder en soms goedkoper kunnen maar dan mis ik maar iets. Ik heb genoeg, veel interessanters, te doen. Bijvoorbeeld een belangrijke verjaardag vieren.

Terug van een vakantie in Ierland. Eerst een dag Dublin, daarna liepen we de Wicklow Way, een pad dat in het zuiden van Dublin begint en door de bergen, heuvels naar het zuiden loopt, 125 km lang, naar boven en naar beneden, voor weinig getrainde knieën allebei zwaar. Met zo licht mogelijke rugzakken, precies uitgewogen. Het lukte. Veel naaldhoutbossen, veel ‘bog’ en het laatste stuk, wandelen door boerenland.

Een verknipt land. Trots op traditie, op haar schrijvers en de Guinness, maar de laatste twintig jaar is dat opgegaan aan een ongelooflijke rijke groei, het snelst groeiende land van Europa. Je ziet het ook: overal nieuwe (catalogus) huizen en housing estates. Op plekken die eerder heilige grond waren. Alles mocht en kon lijkt het. Dublin heeft in korte tijd haar transportsysteem op orde gebracht, nieuwe moderne havenlocaties ontwikkeld die in alles lijken op die van Antwerpen, Kopenhagen of Berlijn. Een eigen Calatrava. Kortom het klopt.

Maar alle activiteit ligt nu stil, hoge werkloosheid, leegstand van de nieuw gebouwde wijken en winkels. Dublin laat weer de depressie van eerder, zonder de traditionele solidariteit waar Ieren sterk in waren.
De Ierse muziek is nog overal, vooral voor de toeristen.

Laat ik me ook eens aan een paar politieke opmerkingen maken want anders komen ze er niet uit.

Zou het helpen als er een vrouwelijke informateur komt en een die wat jonger en onorthodoxer is? Al die grootspraak en profilering van voor de verkiezingen heeft het er ook niet makkelijker op gemaakt. Fokke en Sukke boden al hun excuus aan dat ze hadden gestemd en het daarmee de informateurs zo moeilijk maakten.

Ik ben ook flauw van die voortdurende waarschuwingen van rechts voor linkse politiek. Er zijn nu eenmaal verschillende opvattingen en theorieën over hoe een economisch herstel aangepakt moet worden. Toegegeven, misschien had den Uyl een klein gaatje in zijn hand. Blijkbaar kon dat toen. Maar daarna zijn Kok, Bos, Duisenberg schatbewaarders geweest van het goede soort, vergelijkbaar met Ruding, Zalm en Lubbers. En als je Paars II één verwijt mag maken dan is het dat het teveel oog heeft gehad voor de markt en het kapitaal en de verzorgingsstaat is gaan afbreken. Daar werd de crisis geboren. Laten we nog een beetje overheid en maatschappelijk fatsoen overhouden.

Rutte heeft tot nu toe nog weinig laten zien, hij moet nu echt aan de bak. Het CDA mocht even rouwen, de VVD achterban werd bediend want die gruwde van PaarsPlus. Over links of rechts, het is nog niet duidelijk. Regeringsdeelname van de PVV is nog steeds mogelijk.

Kunnen we ook ophouden met peilingen? Voorspellingen kloppen niet, de PPV aanhang is in ieder geval niet te peilen, het gaat niet om verkiezingen en peilingen maken stemming. De Hond mag weer x jaar terug in zijn hok en niet meer in de krant. Doen.

Vorige week was ik in Siberië. Dat ligt in Maasbree. Een klein bosgebiedje op de slechtste grond die je je maar kunt voorstellen. Bleke zandgrond, geen greintje humus. Zo was het vroeger. Nu ligt daar een van de modernste glastuinbouwgebieden van Nederland. Het bosgebied – mijn dochters hebben er samen een halve hectare, het laatste stukje familiebezit – is omgebouwd tot een compensatienatuurgebied met bankjes, een kikkerpoel en fietspaden waardoor je niet meer bij je eigen bos kunt komen. Vandaag bladerde ik door Food & Nutrition, het kwartaalblad van de ‘fresh, food en nutritionsector’ in Zuid-Nederland. Ik probeerde een artikel te lezen zoals ik dat met tijdschriften doe, zo diagonaal mogelijk. Maar het lukte me niet: er staan zoveel nieuwe woorden, begrippen, ontwikkelingen in dat ik bleef hangen. Allemaal innovatie zelfs op ‘woordniveau’. Want er gebeurt ontzettend veel in de foodsector. Of het allemaal klopt, verantwoord is, gegeten moet worden weet ik niet, maar als deze dynamiek in andere sectoren ook zo zou doorzetten dan herkenden we over een paar jaar Nederland niet meer. Siberië is zo in ieder geval al helemaal verdwenen.

Vrijdag een dagje uit. Naar Rotterdam. Eerst naar het leven zelf. De zoektocht van Van Lieshout naar het leven, dood, vergaan & ontstaan, in de oude duikboothallen van de RDM op Heijplaat.

In de wijk nog rondgewandeld met dochter die er onderzoek deed. Daarna nog een paar uur erg veel geld uitgeven op de Parade. Met alle andere festivals en events doet het wat versleten aan. Maar op een zonnige dag straalt alles en iedereen.

Gisteren nog eens ouderwets les mogen geven. Dat wil zeggen een groep medewerkers van Stimuland op een ‘andere’ manier laten kijken naar projecten, projectontwikkeling, projectformulering. Onderwijs betekent voor mij, iedereen de gelegenheid geven om zich nieuwe inzichten eigen maken.
Het lukt me zelden om langer dan 10 minuten aan het woord te zijn. Al vrij snel zeg ik: “ik weet het ook niet precies, maar ik zou ……”. Ik geef aanzetten, meer niet. Ervaren studenten moet je de kans geven om het onderwezene al dan niet op te pakken. Ieder op zijn of haar eigen manier. Met veel genoegen heb ik die gelegenheid geboden.

Later op de dag naar de Boderie in Mariaparochie. Op die boerderij gebeurde al heel veel en ze is na een adviestraject van HX, uitgebouwd tot de eerste ‘Poort van Nationaal Landschap Noordoost-Twente’. Het zag er keurig, feestelijk uit. Op zo’n moment realiseer je je dat het soms erg makkelijk is adviseur te zijn. Want enkele ambtenaren van Tubbergen hebben er samen met de eigenaren na mijn advies nog drie jaar aan moeten trekken om alles zover te krijgen. HX was al weer lang met wat anders bezig.

De dag ervoor voor het eerst op een kleine ondernemersmarkt HX gepresenteerd. Een poster en een statafel met alle mogelijk materiaal waar ik de laatste jaren aan heb gewerkt. Indrukwekkend. Maar er waren te weinig klanten, niet alleen bij mij. Het heeft niet voldoende opgeleverd. De markt was onderdeel van een vakbijeenkomst over ruimtelijke kwaliteit georganiseerd door de vertrekkende equipe van Atelier Overijssel.

En om het allemaal nog dramatischer te maken. Die avond heb ik voor de laatste keer aan de bestuursvergadering van Stichting IJsselhoeven als projectleider deelgenomen. Vreemd. Na al die jaren wil ik niet meer het aanspreekpunt zijn van IJsselhoeven. Er zijn nog wel wat onderwerpen waar ik me inhoudelijk mee zal bezighouden. Bijvoorbeeld de ‘Identiteitsfabriek’ voor het Gelderse ruimtelijke kwaliteitsprogramma. Daar ga ik een wervend IJsselvallei variant voor bouwen. Een gebouw (?) voor Gelderland en wie weet, een uitvoeringsprogramma voor Gelderland en Overijssel samen. U hoort.

Een week met van alles wat. Veel familie, af en toe politiek, veel ‘tekenen’ en nadenken over mogelijke opdrachten.

Het ‘tekenen’ bestond uit een ‘schetsschuit’: twee dagen meedenken over de inrichting van het tussengebied van ’s-Heerenbroek en Zwolle. Veel concentreerde zich op een ongelukkige woningbouwlocatie die Zwolle nog steeds in de lucht houdt.

Verder met het bestuur van IJsselhoeven gebrainstormd over de verdere ontwikkeling. Jammer dat ik besluit daarmee op te houden want er doen zich weer fantastische mogelijkheden voor.

Gisteren een familiebezoek. We aten asperges maar kwamen ook uit bij een achternicht die een zorg+ instelling beheert en verder ontwikkelt. Zo heet dat in het algemeen jargon. Maar voor ons, in het dorp opgegroeid, was het de oude machinefabriek van Hanraets die 40 jaar aan de rand van het dorp stond te verroesten. Als je er langskwam, vroeg je je af wanneer daar nieuw gebouwd zou gaan worden. Loes met haar man hebben de hele zaak omgebouwd tot een centrum waar alles – zorg en vermaak - mogelijk wordt; met smaak en heel veel lef. Doordat je de omgeving kent zie je des te beter het ondernemerschap, de investering, het netwerk, de dwarsverbanden, het oude en het nieuwe en dus de kwaliteit.

Op rechts zijn deze ronde (of altijd?) meer kiezers dan op links en links is meer opgedeeld. Balkenende en Wilders doen het niet geweldig en daardoor kan Rutte met twee vingers in de neus groeien. Zo moet het zijn.

Want anders begrijp ik niet dat die partij zo in trek is. Die maakt een einde aan mondiale solidariteit, die bezuinigt ongekend hard, die laat de hoge inkomens relatief ongemoeid en de hypotheekrenteaftrek in stand, die staat het dichtst bij de veroorzakers van de crisis, die verstaat de taal van Wilders als geen ander en die wil de overheid onverantwoord (en ook onmogelijk) uitkleden.

Aan Rutte kan het niet liggen want die hoort alleen zichzelf praten.

Of is het simpeler, de partij is aantrekkelijk want die groeit en dan groeit ie door. Totdat er weer wat nieuws gebeurt.

Afgelopen dagen de ene traditie ingewisseld voor de andere. Niet het 1050-jarig bestaan van Terwolde meegevierd, maar wel naar de Hunsrück gereisd om de locaties, waar de legendarische Heimatfilms zijn opgenomen, te bezoeken. Een soort pelgrimage.

Omdat we in de buurt van Metz waren, het gloednieuwe Pompidou-Metz bezocht. Een grotere tegenstelling is nauwelijks denkbaar.

De inrichting van ‘het landschap’ gaat veranderen. Er is geen sprake meer van een doorgaande ontwikkelingslijn. Wat is er aan de hand?

Het bestuur verandert: gemeenten moeten opschalen om alle nieuwe taken aan te kunnen, ze zijn nu al veel te zwak en worden nog zwakker door alle bezuinigingen; provincies en waterschappen staan onder druk maar blijven, is mijn gevoel. Bewoners en betrokkenen moeten op de een of andere manier een grotere zeg krijgen in de inrichting van hun eigen leefomgeving. Populisme gaat nog wel even door ben ik bang. Daarmee hangt ook samen de extra aandacht voor de eigen plek, identiteit. Ruimtelijke kwaliteit is daarvoor een te abstract begrip.
Er komt beduidend minder geld voor het landelijk gebied vanwege de crisis maar ook vanuit Brussel en door de prioriteit voor sommige regio’s (krimp) en de stedelijke ontwikkeling. De rijke jaren voor het landelijk gebied zijn geweest. Particulier en commercieel geld worden belangrijker maar compenseren dat tekort niet.
EHS, ecologie leggen het in de toekomst af tegen water, klimaat en energie en het is te bezien in hoeverre dat allemaal kan samengaan.
De landbouw is aan herijking toe. De reconstructie (intensieve veehouderij) lijkt uitgewerkt en ingehaald door de verdergaande rationalisatie en schaalvergroting. Maar op de een of andere manier blijft die doorgaan. Alleen op minder plekken en die leidt tot nieuwe keuzes en dilemma’s.

Er ontstaat een ‘nieuw landschap’. Daarop moeten we vooruitdenken.

Een foto van een van de hekken dat als onderdeel van het KIJK project is gemaakt door Loes ten Anscher. Het wordt samen met nog 4 hekken die de IJsselhoeven aan de Kleistraat in Olst verbinden, donderdagavond officieel ‘geopend’. Het is zo’n gezellige foto, die mag wel op de site.

Het is zo jammer dat je zelden de kans krijgt (en neemt) om in alle rust over gebeurtenissen vooruit te denken. Bijvoorbeeld wat zal de strategie zijn om het kerkelijk sexschandaal te beheersen of hoe verloopt het vliegverbod-door-de-aswolk? Kun je voorzien dat men eerst een tijdje genoegen neemt met de ernst van de natuurramp zelf. Maar dat men na een paar dagen in verweer komt tegen ‘die deskundigen’, Euro control, vooral Brussel. Kun je van tevoren voorzien wie de zwartepiet krijgt, wie gaat scoren, wat de nieuwe maatregelen zullen worden, wie voor de kosten op gaat draaien? Er is zoveel overkill aan informatie (of eigenlijk niet want het is telkens van hetzelfde) dat je niet meer aan eigen denken toekomt.

Ook niet hoe je om moet gaan met herdenkingsplekken in de open ruimte. Zoals met deze bank die is opgedragen aan ..... en, als een monument van slechte smaak, in een natuurgebiedje staat. Gun je iedereen zijn of haar eigen herinneringsplek?

‘NYFER besteedt bijzondere aandacht aan een heldere, prikkelende presentatie’. Dat heeft het onderzoeksbureau dat voor de PVV het allochtonenonderzoek doet en door W. al gelijk misbruikt wordt, op haar site staan. Is deze keer goede gelukt.
Mogelijk hebben we als bureaus allemaal boter op het hoofd maar het was in dit geval vanaf het begin duidelijk dat aangetoond moest worden dat allochtonen – lees islam - ons miljarden gekost hebben. Het onderzoek vergt 5 nieuwe onderzoeken om erachter te komen wat wel niet meegenomen is, hoe het berekend is, wat kosten zijn en wat baten en ga zo maar door. Zo’n onderzoek wil ik wel doen. Goed dat het vorige kabinet nooit op de vraag van W. over kosten-baten van allochtonen is ingegaan.

Ben lid van een leesclub, we lezen en bespreken alleen goeie boeken. Om de beurt zijn we aan de beurt. Ik wil dan altijd wat bijzonders bespreken want zoveel kans heb je niet om iets te doen wat er toe doet. Ik overwoog ‘Godenslaap’ van Mortier maar die heeft al een prijs gewonnen van Tzum voor de mooiste Nederlandse zin van het afgelopen jaar. Die is te mooi. Van Herta Müller, ‘Vandaag was ik mezelf liever niet tegengekomen’ (die zin alleen al is een prijs waard). Maar Müller is zo Nobelprjjswinnaar–zwaar, daar blijft teveel voor me verborgen. Ik dacht nog aan de autobiografie van Helèle Mantoux, een bijzonder mens, stukje België en een mooie naam. Maar ook omdat er een paar boeken-over-boeken liefhebbers bij de leesclub zijn. Of anders Simon Mawer, 'de Glazen Kamer', drama in architectuur en liefde.

Ik koos uiteindelijk te makkelijk en te snel voor 'Witte Tijger' van Adiga. Het gaat over een maatschappij die de mijne niet is en waar ik het fijne waarschijnlijk niet van mee krijg. Ik zal mijn best doen.

Ik kreeg net Prado (79), het Barbarberachtige blad van Bierman waar alleen maar normaal-gekke woorden, dingen en denken in staan. Vandaar.

Ik verbaas me er voortdurend over hoe de wereld van het geld, vermogen en macht in elkaar zit. Kort gezegd komt het hier op neer. Als je klein bent, ‘controleerbaar’ klein, dan kan iedereen meekijken en wordt je afgerekend op twee cijfers achter de komma. Als je groot bent, met groot geld te maken hebben dan is niets meer controleerbaar. Een normale gemeenteraad praat zich bij wijze van spreken suf over de plaatsing van een lantaarnpaal of over een kleine OZB verhoging, de miljoenen aan riolering, aan inrichting bedrijventerreinen, aan grondbedrijf-zaken, gaan er ongecontroleerd doorheen. Dat is toch niet te volgen en te controleren.

Een goedwillende vrijwilligersorganisatie moet op de cent verantwoorden wat er met het (belasting-)geld is gebeurd. Enige overschrijding levert direct een korting op die onevenredig doortikt op de gehele afrekening en je (me) slapeloze nachten bezorgt. Het kleine is begrijpbaar, controleerbaar en dus afstrafbaar.

Daar komt nog iets anders bij. Naarmate de cijfers groter worden, tellen de fouten op. Dan wordt alles afgerond, ge ’plus-min’ t, dan lijkt alles te kloppen en doen we makkelijk uitspraken over giga bedragen. Die kloppen altijd of er is verkeerd begroot, heet het dan. Maar het resultaat is toch opgebouwd uit allemaal van die kleine rekeningen, bonnen, een verkeerde kostenplaats, vreemde BTW verrekeningen, typefouten, gereserveerde maar nooit verwerkte bedragen? Allemaal handelingen en transacties met een foutmarge. Van 5 - 10%? Hoe goed je ook controleert.

In Europa is het helemaal raak. Ik raad mensen af om een Europese subsidie aan te vragen als ze geen goed betrouwbaar administratief apparaat achter zich hebben want er komt een grote verantwoordingsverplichting op hen af. Allemaal om te controleren.

Maar hoe komt het dan dat er toch voortdurend, dan hier en dan daar, schandalen naar boven komen? Want de druk om geld uit te geven is groot, zeker als er weer een aardbeving, overstroming, ramp verwerkt moet worden.

Dus, enige coulance voor de vrijwillige kleingebruiker en meer toezicht op de grote, (overheids-)boekhouding.

Over de banken hebben we het nu maar niet. Die werken met hun eigen geld; dat van ons dus.

En al deze sombere gedachten op de de mooiste dag na de bijzondere winter.

Griep heerst. Buiten is de overgang van winter naar net iets warmer weer aan de gang. Het sneeuwplaatje maar eens weggedaan en de navigatie van de site aangepast.

Het weer is goed om feestelijke bijeenkomsten te houden zoals vorige week vrijdag. De afsluiting van het KIJK project. Vandaag stuurden we het boekje aan hen die erbij betrokken waren en hen die er publicitair iets mee zouden moeten doen. Het is als een pdf op deze site te downloaden. Maar bestellen via de webwinkel van IJsselhoeven is veel beter. www.ijsselhoeven.nl. De bijeenkomst was in de Molen van Rakhorst in Heerde, een onverwachte plek die je af en toe moet tegenkomen om er weer tegen te kunnen. Maar dan moet je geen (korte) griep krijgen daarna.

Een plaatje van hoe er eerst werd gepraat over de toekomst van Stichting IJsselhoeven.

Wat zou het toch plezierig zijn als na een zware avond met verkiezingsuitslagen – ze moeten zelf toch ook wel bekaf zijn - partijleiders op een rustige manier met elkaar zouden praten, elkaar laten uitpraten en iets meer zeggen dan de gebruikelijke riedels. Ook toegeven dat ze zwaar hebben verloren als dat zo is en niet: ‘minder dan verwacht of dan voorspeld of dan eerder’; of zoiets als: ‘de weg terug naar boven …’. Dan heb je nog steeds zwaar verloren.

Neemt niet weg dat ik natuurlijk wel erg blij ben met de minder dan gevreesde teruggang van de PvdA in Nijmegen.

Wanneer houden we op met affiches, met plakborden, met de bijna verplichte foto van de lijsttrekker en/of andere prominenten op die affiches. Zou iemand er nog op kijken, ze nog zien? Ook al zijn de borden zo groot als ze in Deventer zijn. Daar valt het bord van Bieze voor diens kantoor in Twello, dat te koop staat, nog bij in het niet en dat is al onbeschoft groot.

Wat gaat deze verkiezingen aan nieuwe mores opleveren? De aanleiding belooft niet veel goeds. Alle protocol is doorbroken, het taalgebruik verruwt. Zelfs Rouvoet schiet uit de slof over Plasterk. Wat moet het nog worden? De PVV heeft toch niet de toon gezet? Dat zou teveel eer zijn.

Ik ga er wel vanuit dan men in Nijmegen verstandig stemt en ervoor zorgt dat ons Janne een goede bijdrage mag gaan leveren aan het bestuur van de stad. Die trouwens in de afgelopen jaren heeft laten zien dat een links college helemaal zo gek nog niet is.

Ik ga weer studeren. Het kriebelde al een tijd. Ben nu een jaar of tien vanuit HX en eerder op een andere manier, bezig in ‘streekontwikkeling’. Ik merk dat ik er behoefte aan heb – anders kan ik het voorlopig nog niet formuleren – om wat ik heb geleerd en ervaren op een rijtje te zetten. Daar is een studie goed voor.
Omdat ik de laatste jaren meer en meer in de hoek van erfgoed, cultuurhistorie, behoud-door-verandering, processen en netwerken terecht ben gekomen, heb ik gekozen voor een deeltijd Master opleiding Erfgoedstudies aan de VU. Ik begin in september want het geeft me de kans om enkele projecten echt af te ronden, bv IJsselhoeven en naast een paar opdrachten waar ik genoeg geld mee wil verdienen, tijd voor de studie te kunnen inruimen.

De studie moet me de kans geven om na te denken over thema’s als identiteit - want ik erger me vreselijk aan alle goedkope, opportunistische identiteitsgeneuzel en wil weten wat daar achter zit -, over het vertalen van wat bewoners willen en kunnen bijdragen aan overheidsambities en inrichtingsvraagstukken; over de relatie tussen aspecten en ‘niveaus’ van erfgoed. Maar verder over al die onderwerpen die op mijn weg komen als ik weer in de boeken duik.

Ik heb geen idee hoe het me zal afgaan want ik ben natuurlijk in de loop van de jaren wel erg eigenwijs geworden. ‘Leren’ doe ik niet door te onthouden maar door te ‘refereren en relateren’. Is dat wel voldoende?

Het duurt nog even dus ik kan oefenen. Suggesties zijn welkom. Aanmoedigingen ook.

Overigens, de eerste mail die ik terugkreeg toen ik me had ingeschreven luidde: “De onderwijsinstelling verzoekt je deel te nemen aan een taaltoets”. Dat belooft niet veel goeds.

Het kan verkeren. Na alle mooie plaatjes van sneeuw en ijs, hoor je nu langzamerhand dat het wel eens mag ophouden. Genoeg kou, gladheid en bevroren leidingen gehad. Maar het blijft mooi. Zoals vorige week bij Museum Belvedère in Heerenveen.

Deze dagen druk met het afronden van het KIJK project. Er komt een publicatie met alle materiaal dat we maakten op een DVD erbij. In alles weer een prestatie van formaat. Het was een project met een begroting van € 364.000. We sluiten het, als alles goed gaat, af met een verschil (tussen gemaakte kosten en begroting) van niet meer dan € 300. Kom daar maar eens om. Het ligt niet alleen aan mij maar ook aan Jan Olaf Tjabringa, met wie ik dit project voor IJsselhoeven uitvoerde. Een verstandige adviseur. Cultuurland advies, maak er gebruik van, als ik niets voor u kan doen.

Verder druk met dorps- en polderplannen in Nationaal Landschap IJsseldelta en de start van een nieuw proejct voor IJsselhoeven, 'Genieten van IJsselhoeven'. Dat gaat heel erg moeizaam want het lijkt wel of alle geld echt overal helemaal op is. De overheid heeft iedereen in de benen gehouden, allereerst de banken. Moet nu zelf op een houtje bijten. Alles wat daarvan afhankelijk is, lijdt mee. Dankzij de inhaligheid, onverantwoorde zelfverrijking en scheefgroei die zelfs Kok niet kon goedpraten. Bos zei er veel verstandiger dingen over in de Den Uyl lezing.

Een foto van zaterdag, 's morgens vroeg, de laatste restjes kou, nadat een foto gemaakt was op de pont in Olst. Het was voor een boekje met iedere week een portret van iemand die met de pont de IJssel over gaat. 53 verhaaltjes dus met foto. IJsselhoeven ondersteunde de uitgave omdat dergelijke initiatieven zo belangrijk zijn voor gebiedsontwikkeling.

Zoals ook het kampioenschap IJsselheggenvlechten dat zondag plaats had. In de sneeuw die langzamerhand modder werd.

Het gebeurt wel eens dat ik eerder een krant van een paar dagen geleden doorneem dan de krant van de dag zelf. Zou nieuws moeten besterven? Zou het beter zijn als de ‘versheid’ eraf gaat, het hijgerige en gehypte? Al dat nieuws dat nergens over gaat of verhult. Nu weer over zout en gevoelstemperatuur. Of over de twintig terroristen die in Jemen zijn opgeleid en klaar staan om toe te slaan. Na een paar dagen blijkt trouwens ook dat die eerste informatie meestal niet klopt, in ieder geval onvolledig is.

Heleen Mees had het erover dat het westen een gezond stukje confucianisme goed kon gebruiken. Ik interpreteer dat als: kijk eens verder dan je eigen omgeving, ben eens wat bescheidener, probeer evenwicht te vinden, realiseer je dat je deel bent van een groter geheel, zet je ego eens een klein stukje opzij (zonder dat god oid het overneemt). Het leidt tot minder opgefokt gedrag. Dat akelige individualisme en opportunisme is nu – om met haar te spreken - even onder een idyllisch sneeuwdek verborgen, maar wordt dadelijk in alle lelijkheid weer zichtbaar.