Georgia O’Keeffe verbleef gedurende een groot deel van haar leven in Abiquiu. Ze had een huis op Ghost Ranch, een immens populair, vergrijsd, presbyteriaans retraitecentrum te midden van de veelal rode rotsen. Ze schilderde veel in Plaza Blanca, een plek met spectaculaire, witte rotsformatie net buiten het dorp. Daar ligt ook Dar al Islam, een islamitisch retraitecentrum.
Thomas Struth maakte deze foto van een familie, Charles en Laurence (New York, 2001). In de collectie van de Pont in Tilburg. Struth ensceneerde familiefoto’s. Foto’s waar je hele verhalen bij kunt maken.
De fotograaf maakte de foto van een echtpaar. Het kijkt hem aan, echt. Maar allebei anders. De mevrouw op mijn foto kijkt naar hen, ik kijk naar haar rug en naar de familie op de foto.
Daarom deze keer op de homepage een paar voyeurs.
Kwam gisteren het woord ampersand tegen. Dat is het ’en’ - teken, &. Een samentrekking van e en t. Latijn voor en. Dacht toen aan een Limburgs woord dat we uitspraken als ampassant. Zou dat hetzelfde kunnen zijn? Want ampassant is zoiets als: ergens tussenin, snel, zijdelings. Maar zo zal het niet zijn. Dat Limburgse komt natuurlijk van en passant.
Weer een zelfgemaakt raadsel opgelost.
Betsy DeVos. Voel me schuldig om haar Nederlandse naam. Stinkend rijke minister van onderwijs in VS, voorvechtster van private scholen; promotie ervan wordt betaald uit publieke middelen. Op haar positie gekomen via megadonaties aan Republikeinen. Oud geld en extra rijk via de firma die haar man groot maakte, AMWAY, een van de pyramide firma’s die families kapot maken. Lijfspreuk “If the dream’s big enough, the facts don’t count!”. Bij AMWAY profiteert alleen de top, ‘de Diamonds’. Casino-kapitalisme. Het voetvolk wordt gepaaid en blijft hopen op aanstaande rijkdom.
(Credit: Salon/Ilana Lidagoster)
Deed me vanavond te goed aan een cafetaria maaltijd die ik meekreeg in een papieren (FSC-keurmerk) tas. Wat een ontwerp. In het Engels. Hoezo? Waarom die kreet. Natuurlijk neem je de tas mee en eet je de inhoud op; daarvoor koop je het. Die dramatische ‘&’ (= tevens puntje op de tweede i). Loopt net uit het frame. Staat schuin, rechts naar boven. Een lullig schaduwrandje rechts. Dat handdoek patroon. Die - wat is’t? - druppel, klodder mayonaise, mislukte swoosh - langs de onderrand maakt het af.
Dit soort oninteressante verpakkingen moet je nooit echt bekijken. Mislukte ontwerpen en marketing. 
Het geeft voldoening wanneer je (samen met anderen) een congres organiseert en het concept dat je uitdacht klopt. De afwisseling tussen plenair en zelf-werk, tussen formeel en informeel, tussen strak en chaos, tussen afgesproken en onverwacht, bekend en nieuw, was goed. Bovendien was de kwaliteit van de sprekers, presentatoren, het publiek (125 deelnemers), de verzorging en de locatie helemaal in orde.
Het ging om het AENcongres afgelopen donderdag in het Koelhuis in Zutphen, een bijzondere locatie.
Het Koelhuis, Zutphen (foto Harry Keizer)
Maakte een kijkdoosje. Van mensen, tussen decors met afbeeldingen van mensen. Het levert heel bijzondere beelden op, zo’n voyeurisme.
Ons erfgoed is mannelijk en wit,
volgens sommigen, Joods Christelijk van snit.
We laten ons graag door vroeger leiden,
het geeft houvast in nieuwe tijden.
Maar als dat heimwee ons belet te leren
en toegangswegen laat blokkeren,
denkt dat de provincie anders is dan de stad,
dan heeft Sint zijn langste tijd gehad.
Woon in de Cleantech Regio. Grrr….. Kom af en toe berichtjes tegen daarover. Gaan dan meestal over het promoten van woon-werkverkeer. Niks mis mee. Onder andere het realiseren van een snelle fietsverbinding tussen Deventer en Apeldoorn. De regio innoveert behoorlijk. Las net dat er een verbinding komt tussen de Buienradar en de verkeerslichtencentrale zodat, als er een bui komt, fietsers 2x eerder en sneller 'groen' krijgen dan zonder aanstaande bui. O zo. Hebben we toch maar weer mooi geregeld. Grotere problemen zijn er niet.
Soms overeet je je. In Venetië, Biënnale, was het teveel van het goede en slecht weer. Wat dan overblijft zijn sombere plaatjes. Maar wel mooi van lelijkheid.
Gisteren is de Hoogwaterkamer, de escaperoom die onderdeel was van Kamers op Kolkenstein, voor het laatst gebruikt. Was wegens enorm succes een maand verlengd. Zeventig keer geboekt in de zomermaanden. Een uitdagende kamer waar maar weinig groepen (20%) heelhuids (=droog) uitkwamen. Met veel plezier in elkaar gezet en begeleid. Hopelijk worden het concept, de opgaven en/of de inrichting overgenomen. Er zijn kandidaten.
Allemaal variaties van een andere omgang met de waarheid. In vijf varianten
Zou eigenlijk alle werk moeten laten liggen en gewoon gaan lezen. Niet het internet-lezen - kort, itempjes, snelle stukjes - maar een goed boek zoals dat heet. Bijvoorbeeld: 'Trieste’ van Dasa Drndic. Over Triëst waar ik nooit ben geweest maar een stad die heel bijzonder moet zijn. Ooit een onafhankelijk Italiaanse stadsstaat, aan de oostkant van de Adriatische zee, in de oorlog, in de buurt, een doorvoerkamp naar Auschwitz, van alle kanten fout. De geschiedenis lijkt er uitgevonden.
Een mooi boekontwerp. Stom dat ik het als paperback kocht en niet als hardcover. Het is het waard.
Bas Heine (NRC) had vanmorgen een verhaal over de behoefte aan perspectieven, helden noemde hij het. Hij zette ze af tegen die politici die het hebben over 'de gewone Nederlander'.
Heb mijn oordelen, vooroordelen, wensen, overtuigingen en voorgevoelens van de laatste tijd maar eens in zo'n schema gezet. Eigenlijk moet je bij iedere (actuele) naam een pijl omhoog of omlaag zetten. Tendensen. Trouwens helden hoeven lang niet altijd effectief te zijn maar het inspireert wel. Sommige namen horen ook helemaal niet thuis in zo'n schema.
Voor wat het waard is.
Zag net Jos de Blok van Buurtzorg in Tegenlicht. Denk dan met enige schaamte aan de tijd dat ik me geroepen voelde om zelf manager te zijn. In het HBO, Larenstein. Het ging om fusies, bijna-fusies, urenregistratie en al dat soort zaken. Gelukkig niet lang gemanaged want wat een verspilling van energie. Evengoed als verpleegkundigen, zijn mensen in het onderwijs professionals die het prima zelf kunnen. Dat lieten we in de jaren negentig in een eigenzinnige vakgroep in Deventer wel zien: het management doet maar, wij bepalen zelf wel hoe we onderwijs geven, elkaar vervangen, nieuw personeel aantrekken etc. Alles kregen we klaar en de kwaliteit was hoog. Daar gaat het toch om?
Na de vakantie, veel tijd nodig gehad om echt te landen. Maar inmiddels BIM weer opgepakt. Een project dat telkens bijstelling nodig heeft. Het is een pilot maar toch. Verder een heel bijzonder congres over 'rentmeesterschap' mee-georganiseerd en achter de rug. In een klooster met een stille omgang door de berceau en kloostergang en met inleidingen over de leer van Socrates en Benedictus maar toch gelukkig nog werelds genoeg. Ik bracht er de casus van Kampereiland in: Kampereiland als landgoed. De boodschap bleef wat hangen in terminologie en (voor)oordelen. De succesvolle Kamers op Kolkenstein afgebroken.
Begonnen aan de nieuwe projecten: theater 'Boerderij in de Buurt' en de organisatie van een AEN-congres op 30 november. Nog weinig rust voorlopig.
Erfgoed en cultuur zijn vooral beleving geworden. Alles is beleven. Doe er zelf ijverig aan mee. Je moet het allemaal meemaken: blockbusters, evenementen, biënnales/triënnales etc, festivals. Festival-lisering. Erfgoed verwordt tot ‘historische sensatiezucht’ (Marita Mathijsen), kunst mag eigenlijk alleen nog uit blockbusters en ‘the sublime’(Hans den Hartog Jager) bestaan. Inspanning, studie verrichten, op zoek gaan naar de kleine parels, het is vermoeiend en er is geen tijd meer voor.
Ik word langzamerhand moe van alles wat voor me wordt klaargezet. Zoek het liever zelf op.
De vakantie zit er op. Veel gezien, meegemaakt in dat land dat altijd ons voorbeeld lijkt te zijn. Bijna gewend geraakt aan de afval-ontbijten in de motels, het garbage eten voor het merendeel van de bevolking, de pioniersmentaliteit en - landschappen in het westen, iets gemerkt van het verschil tussen Oost en West VS, de TV die bestaat bij de gratie van football, talking heads, reclame en Trump en het schaamteloos refereren aan vrijheid, ondernemerschap en rechten. Ben blij hier te wonen.
Maar de Land Art was bijzonder. Een plaatje van de Lighning Fields hoop ik nog eens te kunnen laten zien; rechten!
Robert Smithson, Spiral Jetty
Nancy Holt, Sun Tunnels
Michael Heitzer, Double Negative
James Turrell, the Roden Crater
We zijn op zoek naar een aantal land art projecten in de VS. Uit de rijke jaren 60/70 toen alles op de kop stond en de woeste, ruige landschappen in het zuid-westen van de VS uitnodigden voor nieuwe vormen van kunst. Land art.
Het werd een hele zoektocht met aanwijzingen van Sandra Smallenburg, Google Earth foto's op een i-pad en goed kijken. Spannend. Een beetje ouderwets om het te doen zonder gps voor zover die zou werken in de afgelegen plekken. Want dat is ook een kenmerk van land art. Het speelt zich af, liefst zo ver mogelijk van de bewoonde wereld. En het moet enige schaal en omvang hebben. De schaal is soms zo groot, Heitzer is al 40 jaar met zijn complex city bezig en Turrell al zo lang met de Roden Crater.
We zochten en vonden werk van Smithson, Holt, Heitzer en Turrell. We hebben Walter de Maria nog tegoed.
Hieronder de vulkaan van Turrell, die we vandaag zagen. Hij maakt in de vulkaan sky spaces, ruimtes en kamers om licht en kleur te ervaren. Er wordt flink aan gebouwd want we kwamen op het laatste traject wel vijf vrachtwagens tegen met materiaal voor de bouw. Hopelijk is zijn kunstwerk ooit echt te bezoeken. Nu moet je het van afstand bekijken.
James Turrell, the Roden Crater
Als ik al ooit geloofde in Sodom en Gomorra dan is het wel na het bezoek aan Las Vegas. Een concentratie van ijdelheid, geldklopperij, valsheid, voosheid, uitbuiting, superkapitalisme, lelijkheid, kunstmatigheid, slaafsheid, vernedering. En het is er warm, vol en duur. In het weekend 5x de prijs van door de week. Maar er was een heel mooi werk van Rondinone 'Seven magical mountains'. Iets buiten Las Vegas. En gretig bezocht, net of iedereen op zoek was naar wat anders.
Rondinone 'Seven magic mountains'
We bezoeken landart projecten. Dat zijn kunstwerken waarbij het landschap zelf als het ware wordt getransformeerd door kunstenaars. Maar we zien natuurlijk veel meer. We komen landschappen tegen die door de tijd, klimaat en tektoniek ware kunstwerken zijn geworden. Magistraal en subliem.
Zabriskie Point, Death Valley
Kunst wordt meestal met de nek aangekeken. Allemaal uitvreters die kunstenaars, subsidieverslaafd en ga zo maar door. 'Is het kunst of kan het weg?' Terwijl de spin-off enorm is. Zie een stad als Beacon in NY. Aan de overkant van de Hudson ligt Newburgh. Verlopen, een centrum met allemaal verliezers. In Beacon ligt DIA:. Een immens oud fabrieksgebouw met immense kunst. En de stad zelf heeft kleine galerietjes, hippe winkels. Meer gepimpte oude fabrieksgebouwen. Alleen maar door de kunst. DIA: heeft vooral werken van de generatie 60-70 landart projecten.
Dan Flavin in DIA Beacon
Prachtig bedrijf in Canada. Mapleton Organic. Biologisch. Een ligboxenstal zonder ligboxen maar een compostbed van redwood snippers. Uiteindelijk een meter diep. Bemesting voor de mais. Die er beter bij stond dan bij een conventioneel bedrijf. Verder biologisch ijs. Nog lekkerder dan Talamini.
Kwam deze term tegen in een relaas over Trump. Blijkt een gangbare discussietechniek te zijn. Iemand zegt iets en de reactie is: “What about …..”, en dan volgt een voorbeeld van een heel andere situatie, soms het tegenovergestelde. Dan hoef je over je eigen bewering niet meer te praten. Voorbeeld, de bewering van Trumo op de vraag of hij het fascistische geweld in Charlottesville (met echte hakenkruisen!) niet wilde veroordelen. Zijn reactie:“’What about’ de aanvallen die links uitvoerde op de rechtse alt-right?” Triest.
Bezoek de IJsselbiënnale. Is echt de moeite waard. Mooie beelden, nieuwe plekken aan de IJssel, andere kijk op de mooiste rivier van Nederland. Toegankelijke kunst en landschap. En neem dan gelijk Kamers op Kolkenstein en Sequenza mee. Enig in hun soort.
Terug van de Documenta Kassel. Een dag eerder dan gepland; niet geïnspireerd. Een vreemde editie deze keer. Allemaal serieuze zaken, politieke reportages en documenten, over belangwekkende gebeurtenissen van weleer. Geen kunst die je omverblaast. Nauwelijks ‘sublieme’ werken. Geen keer gelachen.
Omdat alles over zo grote zaken gaat heb ik maar wat klein grut gefotografeerd. Groot in eenvoud.
Had het over puur koken. Deze week een staaltje daarvan. Dineerden op de Piloersemaborg in Den Ham. Een keer per jaar, moet kunnen. Top eten. Over puur gesproken: een salade-uit-eigen-tuin met 20 verschillende groentetjes op een bord. Een van elk. Halve radijs, 3 stukjes asperges, oost-indische kers met kaas-mouse, koolrabi, stukje rode biet, etc.
Bezochten die dagen de Kerstvloed, een beeldenroute aan de waddenkust van Groningen. Startte in Pieterburen, het dorp dat uit haar voegen ligt door de zeehonden, Pieterpadlopers en wadlopers. De route zelf met soms wat ‘snelle’ beelden en veel wegwerkzaamheden. De ‘waterbibliotheek’ staat ook op de IJsselbiënnale. Lees net dat vandalen die te pakken hebben genomen. Wat ontzettend triest.
Over de IJsselbiennale - en meer - woensdagavond in een lezing over Kunst en Landschap bij Kamers op Kolkenstein. Maak het mee.
Kijk zelden/nooit naar een kookprogramma. Ik verwacht dat een van de adviezen bij zo'n programma is om niet te gek te doen met ingrediënten en het in essentie zo puur mogelijk te houden.
Koken - ben weekend-kok - gaat bij mij altijd in periodes. De ene is de mix periode. Ik doe alles bij elkaar en hoop dat er wat smakelijks uitkomt. Afgewisseld met periodes waarin de afzonderlijke ingrediënten zichtbaar en proefbaar blijven. Gisteren garnalen laten opgaan in een gerecht waarbij er van de garnalen alleen de bite overbleef. Vandaag kapucijners uit eigen tuin verwerkt in een eenpansmaaltijd waarin alle andere ingrediënten overheersten.
Devies, terug naar een pure periode.
Erfde en vererfde een klein dennebosje, halve hectare, op een plek waar ik een keer per jaar kom. Bos is deels omgeven door tuinders die tot en over de rand gaan, in alle opzichten. In de zoom zie je eiken, lijsterbes en wat lage struiken maar ook vogelpest en Amerikaanse eik. Daar heeft een wildbeheerseenheid zomaar zonder te melden een hoogzit neergezet. Je moet maar durven. Probeer je verder voor te stellen: op enige afstand een recreatiepark (de huisjes voor Poolse werknemers zijn niet aan te slepen), verder een uitbreidend glastuinbouwgebied en een natuurbegraafplaats. Kortom een bosje als een echte Ploap, = place left over after planning. In Siberië.
Veel kunst te bezoeken deze zomer. Het eerst vandaag, de Skulptur Projekte in Münster. De stad heeft al veel overgehouden aan de vier edities tot nu toe. Deze keer, moeilijk vindbare plekken, niet alles even bijzonder. Hoewel. Het duurt altijd voor je weet wat je gezien hebt toch blijft hangen. Twee projecten in ieder geval: de doorwaadbare havenarm van Erkmen en de herschapen oude kunstijsbaan van Pierre Huyghe. Een mooie dag.
Er zijn allemaal voedselwerelden. Als ik mijn gratis Food&Nutrition blad doorneem dan lees ik daar: Brightlands Greenport Venlo Campus start onderzoek Personalised Nutrition. Straks gaat het zo: "[De consumenten] scannen in de supermarkt hun profiel en laten hun individueel op maat gemaakt voedsel uit de 3D printer rollen'". Of iedereen een eigen foodtruck: met quinoa, avocado, smoothies. In ieder geval alles biologisch. Daarnaast nog steeds coctailsausen, speklappen, volvette salades en Cola.
Lees in dat blad ook dat we nu 50% teveel zout, 30% teveel verzadigd vet en 200 - 400% teveel suiker eten. Daar mee beginnen?
De week van de openingen. Bijzondere evenementen. Zondag Lies d'r expositie. Donderdag Kamers op Kolkenstein en gisteren de IJsselbiënnale zelf. In Cortenoever langs gegaan bij het silhouettenwiel dat bij de nieuwe dijk is neergezet. Daar lag ook een plaquette, als aandenken aan boerderij 't Halfvasten. Wat een eer voor IJsselhoeven om erop vermeld te worden.
Het was in alle opzichten een warme week.
Donderdag ging Kamers op Kolkenstein open. Nog geen massale toeloop maar het staat er, tenminste zo goed als. Geslaagd? Ligt er maar aan hoe je tegen erfgoed aankijkt. Als iets van het verleden, nostalgie, identiteit, voor iedereen wat anders, waardevol / waardeloos, voor oude mensen, relevant, mooi, inspirerend, iets voor mensen of voor deskundigen, voor de toekomst? Kamers op Kolkenstein levert mooie beelden en beleving en soms ook informatie.
Twee dagen Amsterdam. Wat doen we een stad toch aan. Gruwelijk druk overal. Maar ga zelf ook naar die plaatsen die ver over de carrying capacity zijn. Venetië. We constateerden gisteren dat het ook komt omdat alles moet kunnen, zo openbaar mogelijk: vrijgezellenparties, (bier)fietsen, witte-wijn-boten.
Bezocht HF. Een topstuk en een prutstuk. Altijd weer bijzonder.
Het allermooiste deze dagen: Lies krijgt in het kader van de IJsselbiënnale een expositie. Samen met Anneke Walvoort richt ze in de oude gasfabriek in Deventer - een prachtig monumentaal, net gerestaureerd gebouw - een expositie in met haar zwart-witte en kleurrijke fotowerken. Onder de titel Sequenza heeft Koos Hoogland de tentoonstelling gearrangeerd. Open van donderdag tot zondag, van 14 juni tot 24 september. Ga het zien.
Lies Holstein, Color Valley 2017
Wie schjoen oos Limburg is
begriep toch nemes.
Allein de Zuderling,
dè Limburg leef is.
Want door de joare hèr,
blief Limburg onbetwist,
det stukske Nederland,
det schjoenste is …..
Druk bezig met de inrichting van het pop-up museum (en de escaperoom) over het leven langs de IJssel. Het wordt museologisch nauwelijks verantwoord, historisch zeker niet, niet volledig of helemaal 'waar'. Het wordt de moeite waard. Een biografie over een gebied en haar bewoners, van vroeger en nu, van mensen en dingen. Van alles en niets. Kan het mooier?
De werkelijkheid moet nog wel geordend worden.
Het was echt even mis. Een week over embolie, bloed, saturatie, verdunning, verdikking, tensie, aders, longen, hart, O2, leeftijd, rust, koorts, pil, spuit, pijn. En een systeem dat bestaat uit logistiek complexe processen en vooral aardige, behulpzame mensen, deskundig en betrokken. Het is goed afgelopen.
Ongelooflijk dat je krant nog steeds een 'Trump-blog' meent te moeten bijhouden en dat je iedere dag weer wordt geïnformeerd over wat die idioot, narcist, racist nu weer heeft uitgedacht. Of niet 'gedacht' maar 'gezegd' en 'gedaan', want het is een en al intuïtie, effect, framen, verwarring. Stel je voor dat er echt iets in de wereld gebeurt. En dan nog al zijn griezelige adviseurs.
De laatste maanden vaker in Zeeland geweest. Ter voorbereiding van een geslaagde expertisebijeenkomst vorige week over erfgoed en gebiedsontwikkeling. Men lijkt er het patent te hebben op grote (Vinex-achtige) projecten zoals de plannen bij de Brouwersdam, Waterdunen, de eilandjes in het Veerse Meer of de Hedwige Polder. Alles ter meerdere eer en glorie van de recreatie, haven- en/of natuurontwikkeling. Het oude landschap verdwijnt er snel. In meerdere opzichten een krimpgebied.
Eergisteren de Verbeke Foundation bezocht bij Antwerpen, Kemzeke. Bestaat 10 jaar. We waren er eerder en toen al: kunst die gaat over vergaan, dood, verrotting, afbraak. In een voormalig kascomplex met een grote buitenruimte waar her en der beelden staan te vergaan. Sommige worden er mooier op, de meeste niet. Kunst hoeft niet mooi te zijn.
Zeer de moeite van een bezoek waard.
Me nooit gerealiseerd hoe de effecten van de beeldenstorm er uitgezien hebben. Taliban achtige taferelen. Was vandaag in en onder de Dom van Utrecht. Veel AV media. Historische sensatiezucht. Wel goed te horen dat er vroeger ook periodes waren dat het volk aan de macht was, dat de gevestigde orde er van langs kreeg, maar dat het ook toen geen garantie was dat het goed ging.
Gisteren weer het beschaafde, rustige, herkenbare Noorderbreedte in de bus. Met artikelen die de moeite waard zijn. Geen glossy. Een combinatie van stad en land, land en water, ruimte en plek, mensen en dingen, kunst en het leven. Over bijvoorbeeld Landschapspijn, een boek van Jantien de Boer. Sluit aan bij een quote uit de krant afgelopen weekend: "Het land is van de boeren - of de bank- maar van wie is het landschap eigenlijk?" Er lijkt geen eigenaar maar ondertussen wordt het landschap vakkundig naar de knoppen geholpen. De gevolgen van de export van gas zijn bespreekbaar geworden, nu die van de export van zuivel en zuivelproducten.
Heb altijd een haat-liefde verhouding met het provinciale bestuur in Gelderland. Is me te burgerlijk, teveel Veluwe, te ambtelijk, te christelijk. In tegenstelling tot Overijssel waar het 'boerser' is en vrijer. Uiteraard zijn het allemaal maar (voor-)oordelen.
Daarom doet het extra goed dat ik eindelijk een mooie Gelderse subsidie scoorde voor het pop-up museum/escaperoom op Kolkenstein. Heel vaak geprobeerd voor andere initiatieven maar tot nu toe zelden gelukt. In Overijssel had ik altijd meer succes.
Wel leuk om met een escape room bezig te zijn. Een nieuwe tak van sport voor me. Hoe combineer je opgaven waarbij heel verschillende vaardigheden worden aangesproken tot een verhaal. Op een manier dat deelnemers op een (ont-)spannende manier binnen een uur de sleutel voor de uitgang vinden. En er natuurlijk nog wat van opsteken. Bijgaand schema helpt daarbij.
Op de dag voor de Brexit officieel werd, waren we in Krefeld (en Keulen) en zagen in Haus Esters hoe het was omgebouwd tot het huis waar een Duitse familie na jaren in Engeland haar intrek had genomen. Een project van Elmgreen en Dragset, altijd in voor vervreemdende taferelen. Zo staat voor de deur een Engelse Jaguar met nog wat verhuisspullen. In de eetkamer een gedekte eettafel waar in de midden een scheur overheen loopt, door de borden en stoelen heen. De borden hebben een afbeelding van Adam, het fresco van Michelangelo maar dan met één wijzende vinger. Buiten in het zwembad drijft het lichaam van de huiseigenaar. Collateral damage van de Brexit zullen we maar zeggen. Er zal nog wel meer volgen.
Zondagavond, nog onze enige (elitaire) tv-avond. Van zwaar naar licht. Eerst Dimitri Verhulst over Europese cultuur. Met zijn gezalfde stem en nauwelijks ingehouden arrogantie. Dan Arjan Lubach die lachen en satire fantastisch weet te mixen en serieus op zaken ingaat. Deze keer mijn geliefde AirBnB fileert. En dan afsluiten met Carrie Mathison, die na een week uitrusten er weer bipolair tegenaan gaat. Quinn en Dar Adal. Er zijn veel boeven bij de CIA en FBI. Maar dat wisten we al.
Weer een week wachten. Gelukkig is er verder Netflix en veel werk.
Was gisteravond in Spoolde, een wijk aan de westkant van Zwolle. Eens één geheel maar nu duurt het wel even voor je het overzicht hebt. Nauwelijks bereikbaar - zeker niet als er ook nog aan de weg wordt gewerkt. De wijk is doorsneden, opgedeeld. Op 'rondweg' door de wijk kom je 5 viaducten tegen en x drukke kruispunten. Kruip door, sluip door.
Was altijd gecharmeerd van stadsranden, maar de dynamiek van Spoolde is wel erg veel van het goede. Straks nog wat windmolens, als het tegenzit. Dan staan de kantoortorens van ABN Amro ook niet meer alleen.
Drie viaducten op een rijtje
Twee berichten naast elkaar op de digitale NRC. "PvdA is voeling met tijdgeest kwijt" en "Baudet wordt toegejuicht door Alt right". Hij droeg zelfs de symbolen van de Alt Right. Stom dat ik die Pepe over het hoofd zag op die carnavalsfoto.
Want je moet foto's altijd goed bekijken, het publiek-erachter. Gisteren een foto van het optreden van Trump op een rally in Nashville. Geluid wel uitzetten. Achter hem stonden een paar mini-Baudet-jes, Bannon-cloontjes. Een droeg zelfs een bruin hemd, het tenue van de S.A.
Als dat de tijdgeest is, dan ben ik die inderdaad kwijt.
Vanaf nu weer leuke dingen oppakken.
Je zou bijna vergeten dat de trollen voortaan onder ons zijn, dat ieder bericht ge-fact-checkt moet worden, dat de VS wordt beheerd door een incompetente, liegende narcist, dat Turkije eens het voorbeeld was van een seculiere staat, dat mensen gewoon Wilders en andere extremisten mogen stemmen omdat ze 'boos' zijn, dat vrienden van de VVD de hele crisis van de afgelopen tien jaar hebben veroorzaakt, dat meet-up's echt politiek theater is. Alles verschuift. Stem verstandig.
Ben vandaag bij een tweedaagse Vab-athon. Vreselijk woord maar een heel mooi initiatief. Teams strijden met elkaar om een leegstaande boerderij in Stegeren, bij Ommen twee jaar te mogen gebruiken, om niet, voor de functie die ze zich voorstellen. Daarna zijn ze preferentiële koper. Zeventig teams gaven zich op om de boerderij te mogen gebruiken en nog eens veertig voor de algemene vraag, hoe om te gaan met vrijkomende agrarische bebouwing. Geweldig.
Ik ben een van de juryleden op de eerste dag.
Er zal me gevraagd worden wat het probleem is waarom leegstand van boerderij soms wel en soms niet goed wordt ingevuld.
Drie dingen zal ik noemen: maatwerk, verbinding en lef/doorzetten. Daar heeft het, natuurlijk afgezien van een goed business plan, mee te maken.
Maatwerk is bij de overheid, vanuit het gelijkheidsbeginsel het moeilijkste wat er is. Maar waarom zijn er wel experimenteerruimtes, creatieve omgevingen in de stad en niet op het platteland? Omdat dat agrarisch is? Ver weg is? Bewoonde gebieden hebben altijd voorrang? Bijna alle discussies gaan namelijk over dit gebrek aan maatwerk = meedenken van de overheid. Praten erover slaat ieder enthousiasme dood.
Want als een initiatief wel lukt dan lukt het omdat initiatiefnemers zich verbinden met de omgeving: mensen, geschiedenis van de plek, andere initiatieven, er samen tegenaan gaan. Kortom dat levert kwaliteit en die straalt af/uit.
Ten derde, men moet enthousiast zijn en blijven, lef hebben, doorzetten, willen uitdragen, want het is een zaak van lange adem.
Ik rij geregeld over de A50. Bij Heerde-zuid kom ik een raadsel tegen dat ik denk, na lang, te hebben opgelost. Aan de weg staat de 'Eper Stoom- en Wasserij'. Zo staat het er letterlijk. Dat streepje is vreemd. Je zou verwachten Stoomwasserij. Kwetsbare kleding laat je stomen. Of wassen. Stoomwassen. Het had kunnen zijn: 'Eper Stomerij en Wasserij'.
Oplossing: het streepje moet betekenen: '- erij', en dan wordt het Stoomerij. Dacht eerst dat het is omdat het oude spelling is, dubbel o. Maar de verklaring is dat er anders 'Stom -' zou staan. Dat zou echt stom zijn.
Op de terugweg valt me, bijna op dezelfde hoogte, vaak een 5 meter breed reclamebanier op voor Grafdoeken. Ook bijzonder, zeker als je bedenkt hoe vaak je een grafdoek nodig hebt. Kleine doelgroep lijkt me.
Zo maak je heel wat mee.
Bezig met een reset van BIM, het project waar in een jaar geleden zo enthousiast mee begon. Ben wat depri van het geklungel en verraad. Moet ik diep ademhalen om er een nieuwe start mee te maken. Er zijn zoveel andere zaken die ook leuk zijn. Zoals het pop-up museum annex escape room of de theatervoorstelling Boerderijen in de Buurt waar we, ook aangepast, mee doorgaan. Voor BIM moet het heilig vuur weer komen.
Vanmorgen opende Minister Schulz van Haegen de Hoogwatergeul Veessen - Wapenveld. Een indrukwekkend werk, binnen het budget uitgevoerd. Exportwaardig.
We voerden tijdens de bijeenkomst op de Nijensteen een scene op uit de 'Groene Rivier' en het lied van Linda. De Minister was zichtbaar aangedaan. Dan is de boodschap zeker overgekomen. Laat die een plek krijgen bij 'lessons learned'. Hier een verslag van de gebeurtenis.
Opening Hoogwatergeul Veessen Wapenveld
Vreselijk wat er politiek gebeurt. Vermoeiend. Zou er niets meer van willen horen en zien maar wordt er telkens naar toe gezogen. Om me te ergeren. Sensatie? Volg Breitbart, KOS, Huffington Post. Alsof er niks leukers is. Jawel, ook daar. Net gehoord dat we de Lightning Field mogen bezoeken en bij dat bezoek veel andere plekken waar de politiek hopelijk geen vat op krijgt. Hoewel de 'beautiful wall' daar wel dichtbij ligt.
Vanmorgen een escape room gedaan maar niet tijdig kunnen ontsnappen. Het ging om cijfers, sloten, puzzelen, relaties leggen en vooral hardop denken. Morgen nog een tweede escape room. Wil weten waar we aan beginnen als we in juni een 'ontsnappingskamer' klaar willen hebben. Het is een onderdeel van de (wunderkammer) Kamers op Kolkenstein, gelinkt aan de IJsselbiënnale die in de zomer langs de IJssel plaats heeft.
Tricky Dick is gevallen door Watergate. Weet niet waar Tiny Hands uiteindelijk slachtoffer van zal worden, maar er zijn nu al meerdere mogelijke Watergates, lijkt me. Nixon kende, voor zijn impeachment, tenminste één wapenfeit, de pingpong-diplomatie met China. Het bezoek dat hij met Kissinger aan China bracht was bijzonder en heeft zelfs een opera opgeleverd. John Adams, een Amerikaanse modern-klassieke componist van minimal music, schreef, "The Chairman dances, Nixon in China". Vanmiddag in Amsterdam de uitvoering met het NJO, Cappella Amsterdam en solisten gezien. Bijzondere muziek over een al even bijzonder onderwerp.
Misschien helpt het ook om te begrijpen wat er nu in de wereld aan de hand is.
Stadsschouwburg Amsterdam haalt ieder jaar een 'brandstichter/brandhaard' binnen. Dit jaar is het Rimini Protokoll, een Duits theatercollectief. We woonden Mein Kampf bij, twee uur een droge presentatie van een griezelig actueel boek. Over het boek en wat ermee gebeurd is al die tientallen jaren.
Vorige week was ik bij een uitvoering van Formaat, werkplaats voor participatief theater in Rotterdam, wijktheater.
Grote verschillen maar beide hebben het over brandende zaken, gevaarlijke actualiteit, laten mensen zelf (zoveel mogelijk) aan het woord. Het publiek doet (vaak) mee. En spelers zijn gewone mensen. 
BREXIT geeft alleen ellende, maar het zou mooi zijn als Engeland weer iets meer Engeland kon zijn. Het fascineert me altijd hoe oud het landschap en de publieke ruimte zijn. Titia Ketelaar duidde dat. Het hangt samen met de Engelse mentaliteit van make do and mend. Iets herstellen doe je door zoveel mogelijk te werken met de materialen, het geld dat je tot je beschikking hebt. Iets uitstukken, er een lap opzetten. In plaats van waar we in Nederland patent op hebben: alles nieuw, vervangen. Hier wordt een gemiddeld (stedelijk) landschap niet ouder dan 25-50 jaar want dan gaat er wel weer een nieuw beleidsprogramma overheen.
Ik vergeet iedere keer weer een foto te maken van zo'n make do and mend: in de stad, een plint van een huis waar een regenpijp omlaag komt en scheef aansluit op het trottoir waar een net een nieuwe tegel is ingelegd. Alles tien keer dik in de verf of juist niet. Nog een slecht afgewerkte kit-rand, ook zwart. Wie heeft er een foto?
een particuliere gevel, een en al make do and mend (met dank aan Ivar Diekerhof)
Ooit nog eens willen aantonen dat de creative class van Richard Florida - dat zijn zeg maar de jonge bewoners van de omgebouwde industriecomplexen - eerder op het platteland thuishoort dan in de stad. Denk maar aan al die slimme MBO-ers, zelfbouwers en knutselende boeren. De stille krachten op het platteland. Feringa de scheikunde nobelprijswinnaar komt uit Barger-Compascuum.
Maar Florida kent aan de creative class nog een paar eigenschappen toe, tolerantie en openstaan voor verandering. Daar lijkt het platteland minder van meegekregen te hebben.
Trump kwam aan de macht via ruraal America, Brexit is er gekomen door de stem van vooral oudere niet-stedeling. Wilders heeft heel veel aanhang in die gebieden waar nauwelijks een allochtoon is te vinden. Allemaal platteland.
HX heeft daar weinig aan kunnen veranderen.
Magere vogeltelling deze keer. 3 merels, 1 koolmeesje, en een dikke duif die net niet ging zitten. Bleke zon, na een paar dagen echte kou. Her en der nog een restje sneeuw. Nu de telling voorbij wordt het vast weer drukker. Dat heb je altijd.
De periferie roert zich.
Freek de Jonge pleitte voor een serieuze omgang met Groningen.
Drie Limburgse intellectuele vrouwen (Luyten, van Stienen en Palmen) laten vanavond in A'dam zien dat Limburg meer is dan alle clichés bij elkaar.
Ik was eergisteren bij de opening van een tentoonstelling van mijn beroemde broer, ook uit Limburg, die in Mexico werkt.
Het verlies van de Hedwige Polder is allang niet meer het enige dat de Zeeuwen boos maakt.
Als dat allemaal geen wind uit de zeilen neemt?
Jan Hendrix, THE AENEID BOOK VI
Aan de-vooravond-van…. Verontrustend als er geen waarheid meer is en alle echt of onecht kan zijn. Las dat Trump kanker heeft. Ik heb drie maanden zonder rijbewijs rondgereden, het was verlopen. Hirsi Ali en Farage zijn samen gezien. 2016 was gemiddeld het warmste jaar op aarde vanaf de eerste metingen in 1889. Etc.
Nog erger is het, als het getwitterd wordt door iemand van statuur.
In de kunst zijn projecten waarbij vraagtekens bij de waarheid/werkelijkheid worden gezet al ongemakkelijk - daarvoor is het kunst -, maar in het gewone leven is het heel akelig en gevaarlijk.
Eerder hadden we het over samenzweringstheorieën. Toen kon je er nog om lachen.
Een mens verandert. Denk af en toe met schaamrood terug aan de tijd (in het onderwijs) dat ik vergaderingen voorzat waarbij de helft van de tijd opging aan het behandelen van notulen. Niet alleen van de vorige vergadering maar er waren nog dingen blijven staan van voor-vorige vergaderingen. En eindeloos geëmmer over 'uren' en wie wel en niet mee mocht praten. Of mocht, bij een declaratie voor een buitenlandse 'missie', de docent wel of niet de kosten voor een al geboekte theatervoorstelling in rekening brengen? Of een strijk&was - abonnement. Voor dit soort zaken gelukkig allergisch geworden.
Wat dit jaar ook oplevert, HX is met nieuwe projecten bezig. De organisatie van een congres over de IJssel en een over rentmeesterschap ihkv 750 jaar IJssellandschap, de realisatie van een nieuwe bijzondere theatervoorstelling en de inrichting van een Wunderkammer over de IJssel en de IJsselstreek. Voor het theater en de tentoonstelling moet ik eerst heel veel geld zien te vinden. Wie heeft nog wat beschikbaar?
Een mooi en goed 2017. Of het dat wordt? Het ligt ook aan onszelf.
